Wiadomości ogólne

Jak wspomniałem, o tym, jak prawidłowo wywołać czarno-biały film srebrowy można by napisać książkę. No to spróbujmy.

W materiale światłoczułym, np. kliszy fotograficznej, znajdują się światłoczułe związki chemiczne, najczęściej bromki czy chlorki, ogólnie mówiąc - sole srebra (halogenki). Pod wpływem światła powstaje w nich tzw. obraz utajony. Nie można go zobaczyć ani gołym okiem, ani za pomocą przyrządów, a sam proces powstawania tego obrazu chyba nie jest do końca wyjaśniony.

Żeby zobaczyć obraz utajony, trzeba go odpowiednio wzmocnić. Proces ten to właśnie wywoływanie. Polega na redukcji w miejscach naświetlonych soli srebra do srebra metalicznego, które tworzy obraz. Stąd substancję wywołującą nazywa się reduktorem.

W naturze, jak wiemy, bilans musi wyjść na zero, więc jeśli coś się redukuje, to coś innego musi się utleniać. Utlenia się reduktor, czyli substancja wywołująca. Dlatego też bardzo ważne jest, żeby zwracać uwagę jaka minimalna ilość wywoływacza potrzebna jest do pełnego wywołania jednego filmu oraz nie używać wywoływaczy w nieskończoność, a najlepiej jednorazowo.

Wywołany obraz zawiera nienaświetlone i niezredukowane pozostałości halogenków, które pod wpływem światła również by się zaświetlały, a resztki wywoływacza mogłyby spowodować całkowite zaczernienie obrazu. Dlatego też wywołany film należy dobrze wypłukać i utrwalić.

Utrwalanie odbywa się poprzez kąpiel filmu w roztworze tiosiarczanu, obecnie najczęściej amonu, kiedyś sodu, pod wpływem którego nierozpuszczalne w wodzie halogenki przechodzą w rozpuszczalne sole kompleksowe. Po zakończonym procesie usuwamy je poprzez płukanie w zwykłej wodzie.

Jak wynika z powyższego opisu, podstawą prawidłowego wywołania jest zapewnienie swobodnego dostępu do emulsji świeżej chemii w miejsce już zużytej, czyli swobodna wymiana płynów. Ma na to wpływ rodzaj używanych urządzeń do wywoływania oraz sposób wywoływania.